Interwencja prawna w przypadku stwierdzenia krzywdzenia dziecka
Krzywdzenie dziecka może przybrać różne formy. Zawsze jednak musi spotkać się ze zdecydowaną reakcją mająca na celu udzielenie pomocy i wsparcia nieletniej ofierze przestępstwa lub zaniedbania.
Poniżej przedstawiamy możliwe ścieżki interwencyjne :
- Istnieje podejrzenie, iż na szkodę małoletniego zostało popełnione przestępstwo w środowisku rodzinnym.
Podstawą interwencji w tym przypadku jest art. 304 Kodeksu postępowania karnego (Dz.U.1997.89.555 z późn. zm.)
§ 1. Każdy dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub Policję. Przepis art. 191 § 3 stosuje się odpowiednio.
§ 2. Instytucje państwowe i samorządowe, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub Policję oraz przedsięwziąć niezbędne czynności do czasu przybycia organu powołanego do ścigania przestępstw lub do czasu wydania przez ten organ stosownego zarządzenia, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów przestępstwa.
Przepis powyższy stanowi o obowiązku społecznym, który ciąży na każdym obywatelu oraz o szczególnym obowiązku prawnym , który dotyczy pracowników instytucji państwowych i samorządowych m.in. szkół, przedszkoli, czy też ośrodków szkolno-wychowawczych.
Interwencja podejmowana jest poprzez zawiadomienie Policji lub złożenie pisma do prokuratury (właściwej ze względu na miejsce popełnienia przestępstwa) – zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa.
- Małoletni jest zaniedbywany w środowisku rodzinnym np. dziecko nie realizuje obowiązku szkolnego, jest niedożywione, ubrane nieadekwatnie do pogody.
Podstawą interwencji w tym przypadku jest art. 572 Kodeksu postępowania cywilnego (tekst jednolity: Dz.U.2014.101 )
§ 1. Każdy, komu znane jest zdarzenie uzasadniające wszczęcie postępowania z urzędu, obowiązany jest zawiadomić o nim sąd opiekuńczy.
§ 2. Obowiązek wymieniony w § 1 ciąży przede wszystkim na urzędach stanu cywilnego, sądach, prokuratorach, notariuszach, komornikach, organach samorządu i administracji rządowej, organach Policji, placówkach oświatowych, opiekunach społecznych oraz organizacjach i zakładach zajmujących się opieką nad dziećmi lub osobami psychicznie chorymi.
Podobnie jak w przypadku interwencji karnej, przepis powyższy stanowi o obowiązku społecznym, który ciąży na każdym obywatelu oraz szczególnym obowiązku prawnym , który dotyczy pracowników m.in. placówek oświatowych.
Interwencja podejmowana jest poprzez złożenie w sądzie rejonowym wydział rodzinny i nieletnich pisma- wniosek o wgląd w sytuacje dziecka/rodziny.
- Małoletni jest ofiarą czynu karalnego popełnionego przez osobę nieletnią (do 17 lat) lub jest zdemoralizowany.
Podstawą interwencji jest art. 4 Ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (tekst jednolity: Dz. U. 2014 r. poz. 382)
§ 1. Każdy, kto stwierdzi istnienie okoliczności świadczących o demoralizacji nieletniego, w szczególności naruszanie zasad współżycia społecznego, popełnienie czynu zabronionego, systematyczne uchylanie się od obowiązku szkolnego lub kształcenia zawodowego, używanie alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawianie nierządu, włóczęgostwo, udział w grupach przestępczych, ma społeczny obowiązek odpowiedniego przeciwdziałania temu, a przede wszystkim zawiadomienia o tym rodziców lub opiekuna nieletniego, szkoły, sądu rodzinnego, Policji lub innego właściwego organu.
§ 2. Każdy, dowiedziawszy się o popełnieniu czynu karalnego przez nieletniego, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym sąd rodzinny lub Policję.
§ 3. Instytucje państwowe i organizacje społeczne, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przez nieletniego czynu karalnego ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym sąd rodzinny lub Policję oraz przedsięwziąć czynności niecierpiące zwłoki, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów popełnienia czynu.
Interwencja w tym przypadku podejmowana jest poprzez zawiadomienie policji lub pisemnie- sądu rodzinnego.